
کشور ما با برخورداری از تابش بالای خورشید (بهطور متوسط بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در سال)، ظرفیت عظیمی برای تولید برق و گرمایش از طریق انرژی خورشیدی دارد. وابستگی شدید به منابع فسیلی، علاوه بر فشار اقتصادی و نوسانات قیمت، مشکلات زیستمحیطی فراوانی ایجاد کرده است. بهرهگیری از انرژی خورشیدی بهعنوان یک منبع پاک و تجدیدپذیر میتواند سهم قابل توجهی از نیازهای برق و حرارت کشور را تأمین کند و فشار بر منابع نفت و گاز را کاهش دهد. علاوه بر این، توسعه فناوریهای خورشیدی و نیروگاههای خورشیدی کوچک و بزرگ، فرصتهای شغلی و سرمایهگذاری جدید ایجاد میکند و به اقتصاد ملی کمک میکند. در ادامه، هفت جنبه کلیدی نقش انرژی خورشیدی در کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی و افزایش امنیت انرژی میشود.
استفاده از انرژی خورشیدی بهطور مستقیم هزینههای عملیاتی سوخت را کاهش میدهد و وابستگی کشور به واردات یا صادرات سوختهای فسیلی را کمتر میکند. با نصب نیروگاههای خورشیدی و سیستمهای خانگی، سهم مصرف انرژی از منابع داخلی و تجدیدپذیر افزایش یافته و فشار بر بودجه کشور برای خرید و توزیع سوختهای یارانهای کاهش مییابد.
در این زمینه، در مقاله «استراتژیهای توسعه صنعت خورشیدی در برنامه هفتم توسعه» در وبسایت دکتر سولار، به برنامهریزی کلان کشور برای دستیابی به ظرفیت ۱۰ گیگاوات انرژی خورشیدی تا سال ۱۴۰۶ اشاره شده است؛ هدفی که با اجرای سیاستهای حمایتی و مدلهای سرمایهگذاری جدید، موجب کاهش هزینه تمامشده برق و افزایش پایداری اقتصادی در بلندمدت میشود.
سوختهای فسیلی، منبع اصلی انتشار گازهای گلخانهای هستند که باعث تغییرات اقلیمی و آلودگی هوا میشوند. جایگزینی بخشی از تولید برق و حرارت با انرژی خورشیدی، انتشار دیاکسیدکربن و دیگر آلایندهها را کاهش میدهد. این کاهش نه تنها سلامت جامعه را بهبود میبخشد، بلکه مسئولیت کشور در مقابله با بحران تغییرات اقلیمی را نیز تقویت میکند و به تعهدات بینالمللی کمک میکند.
در مقاله «تأثیر نیروگاههای خورشیدی بر کاهش آلایندههای زیستمحیطی؛ محاسبه و تحلیل» در وبسایت دکتر سولار، به بررسی دقیق میزان کاهش انتشار گازهای گلخانهای ناشی از جایگزینی نیروگاههای حرارتی با سامانههای خورشیدی پرداخته شده است؛ تحولی که نقش چشمگیری در بهبود کیفیت هوا و حفاظت از منابع آبی کشور دارد.
تولید برق خورشیدی برخلاف نیروگاههای حرارتی که نیاز به حجم زیادی آب برای سیستمهای خنکسازی دارند، یک منبع تولید برق کمآببر محسوب میشود که در مناطق خشک کشور یک مزیت زیستمحیطی حیاتی در مدیریت منابع آبی است.
وابستگی به انرژیهای فسیلی، کشور را در معرض نوسانات بازار جهانی، فشارهای سیاسی و تحریمها قرار میدهد. توسعه انرژی خورشیدی، بهویژه از طریق منابع پراکنده در مقیاس کوچک، میتواند سهم قابل توجهی از نیازهای انرژی داخلی را تأمین کند و استقلال انرژی کشور را افزایش دهد. این موضوع، تابآوری شبکه و امنیت تأمین انرژی را در شرایط بحران یا نوسانات بینالمللی تضمین میکند و وابستگی کشور به مسیرهای انتقال سوختهای فسیلی را کاهش میدهد.
در این زمینه، مقاله «مدلهای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در ایران؛ عبور از خرید تضمینی به اقتصاد واقعی برق پاک» در وبسایت دکتر سولار، بهخوبی نشان میدهد که چگونه عبور از نظام خرید تضمینی برق به سمت مدلهای بازارمحور، مشارکت بخش خصوصی را افزایش داده و زمینه رشد پایدار این صنعت را فراهم میسازد.
صنعت انرژی خورشیدی شامل طراحی، تولید، تدارکات، نصب و نگهداری سیستمهای خورشیدی است. توسعه این صنعت باعث ایجاد فرصتهای شغلی جدید در حوزههای مهندسی، فنی و خدمات میشود. توسعه زنجیره تأمین داخلی قطعات و تجهیزات، از جمله پنلهای فتوولتائیک و اینورترها، باعث رشد اقتصادی، جذب سرمایه و تقویت صنایع دانشبنیان داخلی میشود. همچنین، رشد صنعت خورشیدی به توانمندسازی نیروی کار متخصص و امکان صادرات خدمات مهندسی و تجهیزات به کشورهای منطقه و بنابراین تقویت جایگاه کشور در بازار جهانی انرژیهای تجدیدپذیر کمک میکند.
استفاده از سیستمهای خورشیدی خانگی و نیروگاههای تولید پراکنده (DG)، بار شبکه برق سراسری را در ساعات پیک مصرف روزانه کاهش میدهد. این امر موجب کاهش تلفات انتقال و توزیع انرژی و نیاز به سرمایهگذاریهای بزرگ در زیرساختهای انتقال و توزیع (که اغلب پرهزینه هستند) میشود. این موضوع علاوه بر کاهش هزینههای زیرساختی، انعطافپذیری و تابآوری شبکه برق را در برابر حوادث و نوسانات افزایش میدهد و امکان مدیریت سمت تقاضا (Demand) را فراهم میکند.
انرژی خورشیدی به عنوان یک منبع تجدیدپذیر، تنوع منابع انرژی کشور را افزایش میدهد. این تنوع، اقتصاد انرژی را مقاومتر کرده و وابستگی به یک نوع منبع را کاهش میدهد. ترکیب انرژی خورشیدی با سایر منابع تجدیدپذیر مانند باد و زیستتوده، مسیر کشور را به سمت توسعه پایدار و کاهش اثرات منفی زیستمحیطی هموار میکند. علاوه بر این، تنوع منابع انرژی فرصتهای نوآوری و سرمایهگذاری در فناوریهای پاک را افزایش داده و پایداری بلندمدت ساختار انرژی کشور را حفظ میکند.
هزینههای اولیه نصب نیروگاههای خورشیدی بهطور پیوسته در حال کاهش است و بازده سرمایهگذاری بلندمدت آن بالاست. سیستمهای خورشیدی با عمر مفید بالا (بیش از ۲۵ سال) و نیاز کم به نگهداری، سود اقتصادی قابل توجهی ایجاد میکنند. این بازدهی، انگیزه لازم برای توسعه گسترده انرژی خورشیدی و کاهش مصرف سوختهای فسیلی را فراهم میکند. همچنین، سرمایهگذاری در انرژی خورشیدی باعث جذب سرمایهگذاریهای داخلی و خارجی و تقویت اقتصاد ملی در بخش انرژیهای پاک میشود.
انرژی خورشیدی با کاهش وابستگی کشور به سوختهای فسیلی و کاهش هزینههای عملیاتی، نقش مهمی در افزایش امنیت اقتصادی و پایداری انرژی ایفا میکند. این منبع تجدیدپذیر، انتشار آلایندهها و گازهای گلخانهای را کاهش داده و فشار بر منابع آب و زیرساختهای انرژی را کمتر میکند. بهرهگیری از انرژی خورشیدی در مقیاس خانگی و صنعتی، تابآوری و انعطافپذیری شبکه برق را افزایش داده و کشور را در برابر نوسانات بینالمللی و بحرانهای انرژی مقاوم میسازد.
علاوه بر این، توسعه صنعت خورشیدی فرصتهای شغلی و سرمایهگذاری جدید ایجاد کرده، رشد صنایع دانشبنیان داخلی و صادرات تجهیزات و خدمات فنی را تسهیل میکند و مسیر کشور را به سمت اقتصاد انرژی پایدار و کاهش مصرف سوختهای فسیلی هموار میکند.
ارسال نظر