طبق گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) و REN21، پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2025 ظرفیت نصب‌شده سیستم‌های خورشیدی پشت‌بامی در جهان به بیش از 350 گیگاوات برسد و این ظرفیت تا سال 2030 از 600 گیگاوات عبور کند؛ یعنی حدود ۴۰٪ از کل ظرفیت انرژی خورشیدی توزیع‌شده در دنیا را این بخش تشکیل دهد.
چین: بزرگ‌ترین توسعه‌دهنده جهان با بیش از 120 گیگاوات ظرفیت نصب‌شده سیستم‌های پشت‌بامی؛ دولت چین از سال 2015 با برنامه «Solar Rooftop Pilot» این بخش را به شدت گسترش داده است.
آلمان: یکی از پیشگامان تاریخی در سیاست‌های حمایتی انرژی خورشیدی؛ با حدود 60 گیگاوات ظرفیت نصب‌شده در سیستم‌های پشت‌بامی که شامل ساختمان‌های مسکونی و صنعتی است.
هند: با اجرای طرح ملی «Rooftop Solar Mission»، تاکنون بیش از 25 گیگاوات ظرفیت نصب‌شده در نیروگاه‌های خورشیدی پشت‌بامی دارد و هدف‌گذاری کرده است تا سال 2030 این ظرفیت را به 80 گیگاوات برساند.
ایالات متحده آمریکا: دارای بیش از 30 گیگاوات ظرفیت سیستم‌های خورشیدی پشت‌بامی، به ویژه در ایالت‌هایی مانند کالیفرنیا و تگزاس؛ سیاست‌های مالیاتی و تعرفه‌های خرید تضمینی از عوامل اصلی رشد این بخش هستند.
استرالیا: از نظر سرعت نصب، رتبه اول جهان را دارد؛ بیش از 20 گیگاوات سیستم خورشیدی پشت‌بامی نصب شده که در بیش از 3 میلیون خانه فعال هستند.
ایران با بیش از 300 روز آفتابی در سال و متوسط تابش 2,200 کیلووات‌ساعت در هر مترمربع، دارای پتانسیل عظیمی برای تولید انرژی خورشیدی است. گفته شده که تابش دو ماه خورشید در ایران معادل کل ذخایر نفت و گاز شناخته‌شده کشور است. این شاخص‌ها نشان می‌دهند که ایران می‌تواند در تولید انرژی‌های تجدیدپذیر، به ویژه انرژی خورشیدی، جایگاه مهمی داشته باشد و سهم مهمی در تأمین انرژی و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی ایفا کند.
در ایران، استان‌های کرمان، قزوین، یزد، اصفهان و خراسان رضوی به‌عنوان استان‌های پیشتاز در زمینه نیروگاه‌های خورشیدی پشت‌بامی شناخته می‌شوند. این استان‌ها به دلیل تابش فراوان، شرایط اقلیمی مناسب و اقدامات موفق در پروژه‌های خورشیدی، در خط مقدم توسعه این فناوری قرار دارند. به‌ویژه استان کرمان بهترین ظرفیت‌ها را داراست.
با توجه به تحولات اخیر، مقررات و الزامات جدیدی برای نصب سامانه‌های خورشیدی پشت‌بامی در ایران تصویب شده است که بخشی از آن‌ها در ادامه آمده‌اند:
بر اساس گزارش‌ها، ساختمان‌های جدید در ایران — از جمله ساختمان‌هایی که بیش از چهار طبقه دارند یا مجموع مساحت طبقاتشان بیش از ۱,۰۰۰ مترمربع است — برای اخذ مجوز ساخت موظف به نصب پنل‌های خورشیدی بر پشت‌بام هستند.
در توافق میان توانیر و سازمان نظام‌مهندسی ساختمان ایران، مقرر شده است که صدور پروانه ساختمان برای این نوع ساختمان‌ها مشروط به نصب سامانه خورشیدی باشد و شرکت‌های توزیع برق در صورت عدم رعایت، اتصال برق را تأخیر خواهند انداخت.
یکی دیگر از اقدامات، اجرای پروژه‌ای برای نصب سامانه‌های خورشیدی پشت‌بامی برای 22 وزارتخانه و سازمان دولتی است؛ بر اساس دستور رئیس‌جمهور ایران، این نهادها باید انرژی خود را از پنل‌های خورشیدی تأمین کنند.
همچنین برای سازندگان ساختمان‌ها، امکان عقد قرارداد خرید تضمینی برق تولیدی از سامانه‌های خورشیدی پشت‌بامی برای ۲۰ سال با دولت فراهم شده است.
پیشنهاد شده است که در مراحل طراحی و اجرا، تأمین سامانه‌های خورشیدی پشت‌بامی باید لحاظ شود تا ساختمان‌ها علاوه بر تولید برق، نقش فعالی در طرح‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش هدررفت داشته باشند.
یکی از مهم‌ترین پیشرفت‌ها در حوزه نیروگاه‌های خورشیدی پشت‌بامی، استفاده از اینورتر هیبریدی است که به تازگی در ایران مجاز شده است. اینورتر هیبریدی توانایی اتصال به شبکه برق و همچنین تأمین برق در مواقع قطع برق را فراهم می‌آورد. این سیستم‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در زمان‌های قطعی برق، به طور خودکار برق مورد نیاز را از منابع خورشیدی تولید شده تأمین می‌کنند و می‌توانند برق ذخیره شده در باتری‌ها را نیز برای تأمین انرژی در ساختمان‌ها استفاده نمایند.
تأمین برق در مواقع قطع برق: اینورترهای هیبریدی قادرند که برق تولید شده توسط پنل‌های خورشیدی را ذخیره کرده و در صورت قطع برق، به طور خودکار از این انرژی ذخیره‌شده برای تأمین برق ساختمان استفاده کنند.
افزایش استقلال انرژی: این سیستم‌ها به کاهش وابستگی به شبکه برق سراسری کمک می‌کنند و در مواقع اضطراری که قطع برق در سطح وسیع رخ می‌دهد، می‌توانند برق مورد نیاز را در محل تأمین کنند.
اقتصادی‌تر شدن استفاده از انرژی خورشیدی: با استفاده از اینورترهای هیبریدی، خانه‌ها و ساختمان‌ها قادر خواهند بود تا در مواقع قطعی برق نیز از انرژی خورشیدی خود بهره‌برداری کنند، که به کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری کمک می‌کند.
طبق مقررات جدید، استفاده از اینورترهای هیبریدی در سامانه‌های خورشیدی پشت‌بامی در ایران مجاز شده است. این دستگاه‌ها با اجازه سازمان‌های انرژی و با رعایت دستورالعمل‌های خاص نصب، به مالکان ساختمان‌ها این امکان را می‌دهند که در زمان قطع برق، همچنان از انرژی خورشیدی خود بهره‌برداری کنند.
نیروگاه‌های خورشیدی پشت‌بامی، هم در سطح جهانی و هم در ایران، در آستانه ی تحول بزرگی قرار دارند. با وجود اینکه کشورهای غربی و آسیایی پیشتاز این مسیر هستند، ایران نیز با پتانسیل بالای خود در تولید انرژی خورشیدی، به ویژه در استان‌های پیشتاز، می‌تواند گام‌های بلندی در جهت توسعه این صنعت بردارد و به کاهش وابستگی به منابع انرژی فسیلی و حفظ محیط زیست کمک کند.
برای شما – به عنوان مخاطب این متن – چند پیام کلیدی وجود دارد:
اگر در حوزه ساختمان یا مهندسی ساختمان فعال هستید، این مقررات فرصت تجاری و مهندسی مهمی ایجاد کرده‌اند.
اگر مالک ساختمان هستید، اکنون می‌توانید این فناوری را به عنوان سرمایه‌گذاری و جریان درآمدی جدید ببینید.
اگر در حوزه خدمات انرژی، طراحی یا مشاوره فعال هستید، تسلط بر این مقررات و فناوری می‌تواند مزیتی رقابتی برای شما باشد.
در پایان، پیشنهاد می‌کنم که این موضوع را درک کنید: حرکت به سمت انرژی تجدیدپذیر تنها یک انتخاب محیط‌زیستی نیست؛ بلکه راهی برای تمرکز بر آینده پایدار، کسب درآمد و مهندسی هوشمند ساختمان‌هاست.
ارسال نظر
پنل خورشیدی 
خبرهای مرتبط