
اگر صاحب یک زمین هستید و قصد دارید وارد تولید برق خورشیدی شوید، احتمالاً این سؤال برایتان پیش آمده که آیا زمین من برای احداث نیروگاه خورشیدی مناسب هست یا نه؟
پاسخ این سؤال ساده نیست، چون فقط آفتاب داشتن کافی نیست. در پروژههای نیروگاهی واقعی، زمین باید از نظر فنی، حقوقی، موقعیتی و زیرساختی کاملاً بررسی شود.
در این مقاله، بهکمک اسناد رسمی وزارت نیرو، دقیقاً به شما نشان میدهیم که چه زمینهایی برای نیروگاه خورشیدی مناسب هستند و چه نکاتی را باید جدی بگیرید.
زمین باید در منطقهای با میانگین تابش مناسب باشد. معمولاً مناطق مرکزی، جنوبی و شرقی ایران (مثل کرمان، یزد، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و فارس) بهترین پتانسیل را دارند.
میانگین تابش مطلوب: حداقل ۵ کیلوواتساعت در مترمربع در روز
میتوانید از «اطلس خورشیدی ایران» یا استعلام از شرکت توزیع منطقه استفاده کنید.
بر اساس مفاد قرارداد وزارت نیرو، زمین باید قابلیت تسطیح کامل، خاکبرداری و عملیات اجرایی آسان داشته باشد. زمینهای کوهستانی، صخرهای، یا دارای موانع طبیعی بزرگ مناسب نیستند.
همچنین وجود راه دسترسی مناسب برای ماشینآلات سنگین (کامیون، جرثقیل، لودر) الزامی است.۳. مساحت کافی برای ظرفیت مورد نظر
برای ساخت نیروگاه خورشیدی، بهطور متوسط به ۱.۵ تا ۲ هکتار زمین برای هر ۱ مگاوات نیاز دارید.
بنابراین اگر قصد احداث نیروگاه ۳ مگاواتی دارید، باید حداقل ۶ هکتار زمین قابل استفاده داشته باشید.
نکته مهم: زمین باید یکپارچه و قابل استفاده باشد، نه قطعهقطعه یا دارای محدودیت فیزیکی.
یکی از مهمترین عوامل موفقیت در پروژههای خورشیدی، امکان اتصال به شبکه برق منطقه است.
اگر زمین شما در نزدیکی پست توزیع ۲۰ کیلوولت یا پست انتقال اصلی قرار داشته باشد، هزینهها و زمان اتصال به شبکه بسیار کاهش پیدا میکند.
در غیر این صورت، ممکن است با موانع فنی و هزینههای سنگین مواجه شوید.
در قراردادهای ساتبا، مالکیت رسمی و بدون مشکل حقوقی از شروط اولیه صدور مجوز است. زمینهایی که درگیر اختلافات مالکیتی، وقف، اراضی منابع طبیعی یا واگذاریهای دولتی هستند، در مسیر صدور مجوز با مانع مواجه میشوند.
اگر زمین شما اجارهای است، باید قرارداد بلندمدت رسمی با موجر داشته باشید (حداقل ۱۵ سال).
طبق فایل مناقصه رسمی وزارت نیرو، قبل از نصب پنلهای خورشیدی، شما باید مجموعهای از زیرساختها را روی زمین اجرا کنید، از جمله:
فنسکشی کامل زمین
ساخت اتاق نگهبانی و کنترل
راهسازی داخلی مناسب تردد ماشینآلات
سیستم زهکشی برای تخلیه آبهای سطحی
جانمایی تجهیزات الکتریکی، مخابراتی و ایستگاه هواشناسی
شما میتوانید با کمک یک مشاور EPC (پیمانکار طراحی و ساخت) یا کارشناسان انرژیهای تجدیدپذیر، بازدید میدانی از زمین داشته باشید. با یک گزارش اولیه شامل:
موقعیت جغرافیایی (GPS)
نزدیکی به شبکه برق
وضعیت شیب، خاک، دسترسی
تحلیل هزینههای آمادهسازی
مشخص میشود که آیا زمین شما برای احداث نیروگاه مناسب است یا نه.
در کنار تمام شرایط فنی، یک نکته بسیار کلیدی وجود دارد که بسیاری از متقاضیان آن را نادیده میگیرند:
چون دولت اراضی ملی را بهصورت رایگان به متقاضیان اختصاص میدهد، صرفاً داشتن زمین شخصی، مزیت رقابتی محسوب نمیشود.
آنچه اهمیت بیشتری دارد، این است که:
شما باید آورده مالی هم داشته باشید
بتوانید زیرساختها را تأمین کنید
در مسیر دریافت مجوز و انعقاد قرارداد رسمی با ساتبا پیش بروید
خبر خوب این است که امکان استفاده از تسهیلات مالی و وامهای بانکی برای احداث نیروگاههای خورشیدی وجود دارد. اما برای این کار، باید یک نکته را رعایت کنید:
فقط کسانی میتوانند از وام استفاده کنند که "مجوز فعال" داشته باشند.
یعنی شما باید قرارداد رسمی خرید برق با ساتبا امضا کرده باشید. صرف داشتن «پروانه احداث» یا «تأییدیه شرکت توزیع» بهتنهایی کافی نیست و بانکها آن را به عنوان مجوز اصلی نمیپذیرند.
اگر این ۷ سؤال را با «بله» پاسخ میدهید، احتمال زیاد زمین شما برای احداث نیروگاه خورشیدی مناسب است:
زمین آفتابگیر دارید؟
زمین صاف و قابل تسطیح است؟
حداقل ۲ هکتار برای ۱ مگاوات در اختیار دارید؟
زمینتان نزدیک پست برق منطقه است؟
سند رسمی یا اجارهنامه بلندمدت دارید؟
میتوانید زیرساختهای اولیه را اجرا کنید؟
توانایی تأمین بخشی از سرمایه یا استفاده از وام دارید؟
اگر بیش از ۵ مورد پاسخ مثبت است، شما میتوانید وارد مسیر احداث نیروگاه خورشیدی شوید — و با برنامهریزی و مشاوره درست، به یکی از تولیدکنندگان انرژی پاک کشور تبدیل شوید.
📍 فقط کافی است موقعیت GPS و مساحت زمینتان را بفرستید تا بررسی اولیه رایگان انجام شود.
📩 همچنین میتوانیم فرم ارزیابی زمین، چکلیست آمادهسازی و نمونه قراردادها را در اختیار شما قرار دهیم.
آینده برق پاک، از زمین شما آغاز میشود. ☀️