
نیروگاههای خورشیدی که برق تولیدی خود را به شبکه سراسری میفروشند، بهطور طبیعی مشمول مالیات بر درآمد میشوند. اما در قانون مالیاتهای مستقیم، ماده ۱۳۲ بهصراحت اعلام میکند که درآمد حاصل از فروش برق نیروگاههای تجدیدپذیر، از معافیت مالیاتی برخوردار است.
بر اساس این قانون، پروژههای نیروگاهی خورشیدی میتوانند از ۵ تا ۱۳ سال معافیت مالیاتی استفاده کنند. مدت این معافیت به موقعیت جغرافیایی نیروگاه، میزان سرمایهگذاری، و میزان استفاده از فناوری بومی بستگی دارد. مناطق کمتر برخوردار معمولاً مشمول حداکثر دوره معافیت خواهند بود. این موضوع به کاهش ریسک سرمایهگذاری در حوزه انرژی خورشیدی کمک زیادی میکند.
یکی از دغدغههای اصلی سرمایهگذاران در برق خورشیدی، مالیات بر ارزش افزوده تجهیزات وارداتی یا خریداریشده است. پنلهای خورشیدی، اینورترها، سازهها و تجهیزات نصب معمولاً مشمول نرخ ۹ درصدی VAT هستند.
اما برای حمایت از صنعت داخلی، دولت تلاش کرده است تا واردات برخی از تجهیزات خورشیدی را مشمول معافیت مالیاتی کند؛ مشروط به اینکه تجهیزات دارای استانداردهای لازم و مجوز از نهادهای ذیربط باشند. همچنین در صورتی که تجهیزات در داخل کشور تولید شده باشند، بعضی از آنها از پرداخت VAT معاف هستند یا با نرخ ترجیحی محاسبه میشوند.
شرکتهایی که در ایران به تولید پنل خورشیدی، سلولهای فتوولتائیک یا تجهیزات جانبی میپردازند، مانند سایر واحدهای تولیدی، مشمول مالیات بر درآمد، مالیات ارزش افزوده فروش و مالیاتهای تکلیفی هستند.
با این حال، بر اساس سیاستهای حمایتی دولت، امکان دریافت معافیت یا تخفیف مالیاتی برای تولیدکنندگان وجود دارد. این مشوقها معمولاً شامل معافیت از مالیات ارزش افزوده در فروش به پروژههای تجدیدپذیر و تسهیلات مالیاتی در صورت احداث کارخانه در شهرکهای صنعتی کمبرخوردار است.
اگرچه قوانین مالیاتی در حوزه برق خورشیدی نسبتاً شفاف است، اما برخی چالشها در اجرا وجود دارد. برای مثال، ناهماهنگی بین سازمان مالیاتی، گمرک و ساتبا باعث شده برخی پروژهها در دریافت معافیتها با تأخیر یا مشکل روبهرو شوند. از سوی دیگر، آییننامههای اجرایی برخی از معافیتها بهطور کامل ابلاغ نشده و در نتیجه برخی دستگاههای اجرایی بهدرستی از آن تبعیت نمیکنند.
برق خورشیدی نهتنها بهعنوان یک منبع انرژی پاک، بلکه بهعنوان یک فرصت اقتصادی مطرح است. استفاده هوشمندانه از معافیتهای مالیاتی و شناخت دقیق قوانین میتواند به افزایش سودآوری پروژههای خورشیدی کمک کند.
پیشنهاد میشود پیش از احداث نیروگاه یا ورود به بازار تجهیزات خورشیدی، با مشاوران مالیاتی یا متخصصان حوزه انرژی مشورت کنید تا بتوانید حداکثر استفاده را از مشوقهای قانونی ببرید.