قیمت برق خورشیدی ۱۴۰۴؛ هزینه، درآمد و بازگشت سرمایه نیروگاه‌های خورشیدی

اگر به دنبال راه‌اندازی یک نیروگاه خورشیدی هستید، نخستین سوال شما احتمالاً این است که هزینه احداث نیروگاه خورشیدی چقدر است؟ پاسخ به این سوال به عوامل مختلفی مانند ظرفیت سیستم، نوع قرارداد، محل اجرا، برند تجهیزات، مجوزهای لازم و فضای در دسترس بستگی دارد. اما خبر خوب این است که دولت با ارائه قراردادهای ۲۰ ساله خرید تضمینی برق خورشیدی (بر اساس ماده ۶۱) و همچنین ارائه زمین رایگان و قراردادهای ارزی ماده ۱۲، مسیر ورود به بازار برق تجدیدپذیر را برای سرمایه‌گذاران هموار کرده است.

نرخ‌های خرید برق نیروگاه‌های خورشیدی و بادی

نرخ‌های جدید خرید تضمینی برق نیروگاه‌های تجدیدپذیر طوری تعیین شده که با دلار حدود 85 هزارتومانی بازگشت سرمایه ۴ ساله‌ای برای نیروگاه‌های خورشیدی در پی داشته باشد. در این مدل خرید تضمینی، خرید برق به مدت ۲۰ سال بوده و هر ساله با نرخ تورم تعدیل خواهد شد و درآمد نیروگاه‌ها متناسب با تورم کشور افزایش خواهد یافت.

روش‌های مختلفی برای فروش برق نیروگاه‌های تجدیدپذیر پیش بینی شده است که فروش ریالی ۲۰ ساله (ماده ۶۱)، فروش ارزی ۶ ساله (ماده ۱۲) و فروش در تابلوسبز بورس انرژی از مهمترین آنهاست. این ابلاغیه برای نیروگاه‌هایی است که قرارداد آنها فروش ریالی ۲۰ ساله (ماده ۶۱) هستند.

نرخ‌های جدید خرید برق نیروگاه‌های خورشیدی و بادی در جدول زیر قابل مشاهده است:

در ادامه، جدول جامع هزینه‌ها و درآمد نیروگاه‌های خورشیدی ( به روز شده در تیر 1404) آورده شده که بر اساس داده‌های رسمی و تجربه‌های اجرایی، شامل مقیاس‌های ۵ کیلوواتی خانگی تا پروژه‌های ۱۰ مگاواتی صنعتی است. این اطلاعات با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی، قیمت تجهیزات خارجی، نوع قرارداد خرید برق و درآمد سالانه تنظیم شده‌اند و برای کسانی که قصد ورود هوشمندانه به بازار برق خورشیدی دارند، راهنمایی دقیق و کاربردی به حساب می‌آیند.

توضیحات تکمیلی جدول قیمت و درآمد نیروگاه‌های خورشیدی در سال ۱۴۰۴

اعداد ارائه‌شده در جدول، بر اساس میانگین تابش خورشیدی روزانه ۶ ساعت، دمای متوسط محیط و راندمان عملیاتی ۸۰ درصد نیروگاه‌ها محاسبه شده‌اند. طبیعتاً در مناطقی از کشور که تابش آفتاب بیش از ۶ ساعت در روز است (که شامل نیمی از شهرهای ایران می‌شود)، میزان تولید و درآمد سالانه نیروگاه افزایش خواهد یافت. همچنین، در اقلیم‌های خنک‌تر به‌دلیل عملکرد بهتر پنل‌ها، راندمان و درآمد نیروگاه خورشیدی بیشتر خواهد بود.

هزینه‌های احداث بر پایه قیمت ارز در فروردین ۱۴۰۴ محاسبه شده‌اند؛ به این ترتیب که نرخ ارز سامانه ETS معادل ۷۲ هزار تومان و نرخ بازار آزاد حدود ۱۰۰ هزار تومان در نظر گرفته شده است. در نیروگاه‌های بزرگ‌مقیاس، برآورد هزینه‌ها با فرض استفاده از پنل‌های خورشیدی چینی با راندمان بالا، اینورترهای خارجی، استراکچر ثابت و لحاظ هزینه‌های اتصال به شبکه برای پروژه‌های بالای ۲۰۰ کیلووات انجام شده است.

در قراردادهای خرید تضمینی ۲۰ ساله (ماده ۶۱)، درآمد نیروگاه برای سال اول در جدول ذکر شده و در سال‌های بعدی متناسب با نرخ تورم افزایش می‌یابد. در مدل عرضه برق در بازار بورس انرژی (تابلوی سبز)، براساس عملکرد سال ۱۴۰۳، نرخ متوسط فروش برق در اسفندماه حدود ۴٬۳۵۰ تومان به‌ازای هر کیلووات‌ساعت بوده است که برای سال‌های آینده نیز با توجه به روند تورم قابل افزایش خواهد بود. نیروگاه‌های خورشیدی با ظرفیت بالای ۱۰۰ کیلووات، امکان فروش برق در تابلوی سبز را دارند.

در قراردادهای خرید ارزی با مبنای ماده ۱۲ (قرارداد ۶ ساله)، نرخ خرید برق به‌طور معمول بین ۶ تا ۶.۹ سنت دلار برای هر کیلووات‌ساعت تعیین می‌شود. پس از پایان دوره شش‌ساله، مالک نیروگاه می‌تواند برق تولیدی را در بورس انرژی، قرارداد مستقیم با صنایع، ماینرها یا صادرات عرضه کند. در تمام این سناریوها، قیمت فروش برق عموماً کمتر از ۷ سنت نخواهد بود.

دولت برای حمایت از توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ازای هر یک مگاوات ظرفیت احداث، ۱.۵ هکتار زمین به سرمایه‌گذار تخصیص می‌دهد. امکان دریافت زمین دولتی برای نیروگاه‌های با ظرفیت بالای ۲۰۰ کیلووات وجود دارد.

نکته قابل توجه دیگر، استفاده از استراکچرهای متحرک است. این سازه‌ها با وجود افزایش حدود ۱۰ درصدی در هزینه‌های اولیه، به همان میزان نیز درآمد سالانه را افزایش می‌دهند. همچنین، پنل‌های دوطرفه (Bifacial) با هزینه‌ای حدود ۳ تا ۵ درصد بیشتر نسبت به پنل‌های معمولی، می‌توانند در زمین‌های عادی بین ۵ تا ۸ درصد توان تولید نیروگاه را افزایش دهند. پنل‌های خورشیدی معمولاً تا ۲۵ سال گارانتی عملکرد دارند و عمر مفید کل نیروگاه حدود ۳۰ سال برآورد می‌شود.

در نهایت، اگر برای دریافت مجوز احداث نیروگاه خورشیدی یا تکمیل فرآیند فنی و دریافت تسهیلات بانکی نیاز به مشاوره دارید، کافی است فرم مربوطه را تکمیل کرده یا شماره تماس خود را وارد نمایید. با توجه به حجم بالای درخواست‌ها، کارشناسان ما در سریع‌ترین زمان ممکن با شما تماس خواهند گرفت.

جزئیات کامل هزینه‌ احداث نیروگاه خورشیدی

احداث یک نیروگاه خورشیدی، چه در مقیاس خانگی ۵ کیلووات و چه در ابعاد صنعتی مانند ۱ مگاوات، شامل بخش‌های مختلفی از هزینه‌هاست. شناخت این اجزا، به سرمایه‌گذار کمک می‌کند تا تصمیم‌گیری شفاف‌تر و اقتصادی‌تری داشته باشد. در ادامه، جزئیات هزینه‌ها به تفکیک آورده شده است:

۱. هزینه پنل‌های خورشیدی (ماژول‌ها)

بیش از ۴۰ درصد از کل هزینه پروژه مربوط به خرید پنل‌های خورشیدی است. قیمت هر وات پنل خورشیدی در سال ۱۴۰۴ با توجه به برند و تکنولوژی (مونوکریستال یا پلی‌کریستال) بین ۵٬۰۰۰ تا ۷٬۵۰۰ تومان متغیر است.

برای یک نیروگاه ۱۰۰ کیلوواتی:
📦 قیمت پنل‌ها حدود ۱۳۰ تا ۱۸۰ میلیون تومان تخمین زده می‌شود.

۲. هزینه اینورتر خورشیدی

اینورترها وظیفه تبدیل برق DC به AC را دارند. قیمت آنها بسته به توان، تک‌فاز یا سه‌فاز بودن، و برند متفاوت است. در سیستم‌های بزرگ، این هزینه تا ۱۵٪ کل پروژه را شامل می‌شود.

برای ۱۰۰ کیلووات:
📦 حدود ۲۵۰ تا ۳۵۰ میلیون تومان

۳. سازه نگهدارنده (استراکچر)

استراکچر نگهدارنده پنل‌ها باید مقاوم در برابر باد و باران باشد. این هزینه به‌طور میانگین ۵ تا ۸ درصد هزینه کل نیروگاه را تشکیل می‌دهد.

برای ۱۰۰ کیلووات:
📦 حدود ۱۵۰ تا ۲۵۰ میلیون تومان

۴. کابل، تابلو برق و تجهیزات جانبی

شامل کابل‌های DC و AC، تابلوهای حفاظتی، اتصال به شبکه، سرکابل‌ها، داکت، و سایر لوازم برقی است. حدود ۸ تا ۱۲ درصد هزینه کل پروژه در این بخش صرف می‌شود.

برای ۱۰۰ کیلووات:
📦 حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان

۵. نصب و اجرای پروژه

هزینه اجرای فیزیکی پروژه شامل نصب پنل‌ها، کابل‌کشی، تست و راه‌اندازی سیستم است. بسته به محل پروژه و تجربه تیم اجرایی، بین ۱۰ تا ۱۵ درصد از هزینه کل را شامل می‌شود.

برای ۱۰۰ کیلووات:
📦 حدود ۲۵۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان

۶. هزینه مجوزها و اقدامات اداری

دریافت مجوز از شرکت توزیع برق (برای پروژه‌های انشعابی) یا از سازمان ساتبا (برای پروژه‌های بالای ۱۰۰ کیلووات)، تهیه نقشه‌های فنی، بررسی اتصال به شبکه و... معمولاً بین ۲۰ تا ۴۰ میلیون تومان هزینه خواهد داشت.

۷. هزینه زمین و زیرساخت (در صورت نیاز)

برای پروژه‌های بزرگ‌تر از ۲۰ کیلووات، زمین و زیرساخت (مانند خاکبرداری، تسطیح، فنس‌کشی، احداث اتاق تجهیزات و...) به یکی از هزینه‌های مهم پروژه تبدیل می‌شود.

برای ۱۰۰ کیلووات:
📦 فضای لازم حدود ۱۱۰۰ مترمربع و هزینه آماده‌سازی حدود ۵۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان است.

۸. هزینه نگهداری سالانه و بیمه

نیروگاه‌های خورشیدی دارای هزینه نگهداری پایین هستند. با این حال، نظافت پنل‌ها، مانیتورینگ، تعویض قطعات معیوب و بیمه تجهیزات بین ۲ تا ۳ درصد از هزینه سالانه را شامل می‌شود.

جمع‌بندی هزینه یک نیروگاه خورشیدی ۱۰۰ کیلوواتی در سال ۱۴۰۴

با تجهیزات باکیفیت و خارجی، هزینه احداث کامل حدود ۳ میلیارد تومان خواهد بود. البته در برخی پروژه‌ها با تجهیزات داخلی یا چینی می‌توان این رقم را کاهش داد.

چرا باید هزینه‌ها را دقیق بدانیم؟

شناخت دقیق هزینه‌ها به شما کمک می‌کند برای نیروگاه خورشیدی خود برنامه‌ریزی مالی دقیق داشته باشید، از تخمین‌های نادرست پرهیز کنید و از تسهیلات و سرمایه‌گذاری‌های مطمئن بهره‌مند شوید. با توجه به قرارداد ۲۰ ساله خرید برق از سوی دولت و بازدهی بالای سرمایه‌گذاری، ورود به بازار انرژی خورشیدی یکی از مطمئن‌ترین مسیرهای مالی در شرایط اقتصادی امروز ایران محسوب می‌شود.

جمع‌بندی و نکات پایانی

سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های خورشیدی خانگی و صنعتی نه‌تنها گامی در جهت کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی است، بلکه یکی از پرسودترین روش‌های کسب درآمد پایدار در ایران محسوب می‌شود. قراردادهای خرید تضمینی ۲۰ ساله و امکان عرضه برق در بازار بورس انرژی، جذابیت این حوزه را برای سرمایه‌گذاران دوچندان کرده است.

اگر قصد راه‌اندازی یک نیروگاه خورشیدی در مقیاس خانگی، کشاورزی، یا صنعتی دارید، بهترین زمان برای اقدام همین حالاست. بازدهی بالا، هزینه‌های ثابت، امکان دریافت زمین رایگان و ورود به بازار انرژی ایران، مزایایی هستند که به‌سادگی نمی‌توان از آن‌ها چشم‌پوشی کرد.