
پنل خورشیدی یکی از اصلیترین اجزای یک سیستم فتوولتائیک است و مانند هر تجهیز الکتریکی دیگر، دارای مشخصاتی فنی و استاندارد است که روی لیبل آن درج شدهاند. این برچسب کوچک که معمولاً در پشت پنل نصب میشود، اطلاعات حیاتی برای طراحی، نصب و بهرهبرداری ایمن و مؤثر از سیستم خورشیدی را در اختیار ما قرار میدهد.
اما چرا باید این پارامترها را بدانیم؟ اهمیت آنها دقیقاً در کجاست؟ چگونه میتوان از این اطلاعات در طراحی و اجرای یک نیروگاه خورشیدی بهره گرفت؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا بهصورت کامل و کاربردی به این موضوع بپردازیم.
مشخصاتی که روی لیبل پنل خورشیدی درج میشود، شامل ولتاژ، جریان، توان تولیدی، جریان اتصال کوتاه، ولتاژ مدار باز و بسیاری موارد دیگر است. هر کدام از این پارامترها برای محاسبه و انتخاب تجهیزات جانبی (مانند اینورتر، کابلها، فیوزها، کلیدها و ساختار آرایهها) حیاتی هستند.
اگر این مقادیر به درستی در نظر گرفته نشوند، ممکن است:
راندمان سیستم کاهش پیدا کند
تجهیزات دچار آسیب شوند
خطرات ایمنی مانند اتصال کوتاه یا قوس الکتریکی ایجاد شود
سیستم در شرایط واقعی کار نکند یا ناپایدار باشد
در ادامه، مهمترین مشخصات فنی درجشده روی لیبل پنل را توضیح میدهیم:
میزان ماکزیمم توان تولیدی پنل در شرایط استاندارد تست (تابش 1000 وات/متر مربع و دمای 25 درجه سانتیگراد). این عدد معیار اولیه مقایسه پنلها و محاسبه ظرفیت کلی سیستم است.
ولتاژی که پنل در آن بیشترین توان را تولید میکند. برای انتخاب اینورتر و طراحی سری-موازی پنلها اهمیت زیادی دارد.
مقدار جریان خروجی پنل در شرایط توان حداکثری. در انتخاب کابلها و محاسبه افت ولتاژ باید این مقدار لحاظ شود.
حداکثر ولتاژی که پنل در حالت بیباری تولید میکند. بسیار مهم در طراحی آرایهها و بررسی تحمل ولتاژی تجهیزات.
مقدار جریانی که در صورت اتصال مستقیم دو سر پنل ایجاد میشود. برای طراحی حفاظتی (فیوز و کلید) حیاتی است.
نشان میدهد چه فیوزی باید در مدار نصب شود تا از آسیب به پنل جلوگیری شود.
نشان میدهد پنل در چه ولتاژی میتواند به آرایههای بزرگ متصل شود. در سیستمهای ۱۰۰۰ یا ۱۵۰۰ ولتی DC اهمیت زیادی دارد.
مثلاً ۰ تا +۵ وات: یعنی توان واقعی پنل همیشه مساوی یا بیشتر از مقدار اسمی است (پنل Grade A). پنلهایی با تلورانس مثبت قابل اطمینانتر هستند.
در تصویر زیر، برچسب مشخصات فنی یک پنل 575 وات ساخت شرکت Trina Solar را مشاهده میکنید:
📌 برخی از اطلاعات کلیدی آن عبارتاند از:
توان اسمی (Pmax): 575W
ولتاژ در نقطه توان بیشینه (Vmp): 38.08V
جریان در نقطه توان بیشینه (Imp): 15.10A
ولتاژ مدار باز (Voc): 45.90V
جریان اتصال کوتاه (Isc): 15.90A
حداکثر فیوز سری: 30A
حداکثر ولتاژ سیستم: 1500V
این اطلاعات به شما کمک میکنند تا بدانید چند پنل را میتوانید در یک رشته (string) قرار دهید، اینورتر مناسب چه ویژگیهایی باید داشته باشد، چه نوع کابلی نیاز است و چه فیوزی استفاده شود.
به عنوان مثال:
اگر بخواهید این پنل را در یک آرایه ۱۰ رشتهای در یک نیروگاه متصل به اینورتر 1000 ولتی استفاده کنید، باید بررسی کنید که مجموع Voc رشتهها از 1000V فراتر نرود. در عین حال، کابلهایی با حداقل 4mm² برای تحمل جریان 15.1A لازم است.
برچسب مشخصات فنی پنل خورشیدی، فقط یک نوشته ساده نیست؛ بلکه نقشه راه ایمنی، راندمان و دوام سیستم خورشیدی شماست. هر عددی روی آن، بر اساس تستهای استاندارد و دقیق تعیین شده و نادیده گرفتن آنها میتواند هزینههای جبرانناپذیری به همراه داشته باشد.
پس اگر نصاب، طراح یا حتی مالک یک نیروگاه خورشیدی هستید، خواندن و درک صحیح این لیبل را به عنوان یک مهارت ضروری در نظر بگیرید.