
در فرآیند طراحی و امکانسنجی احداث نیروگاه خورشیدی، یکی از مراحل مهم و تخصصی، اجرای شبیهسازی تولید انرژی بر پایه اطلاعات تابش خورشیدی، اقلیم منطقه، نوع تجهیزات، زاویه نصب پنلها، و سایر پارامترهای فنی است. این شبیهسازیها معمولاً با استفاده از نرمافزارهای تخصصی مانند PV*Sol، PVSyst یا SAM انجام میشوند که خروجی آنها معیار مهمی برای تحلیل اقتصادی پروژه به شمار میرود.
✅ انرژی تولیدی سالانه (Annual Energy Yield):
معمولاً بر حسب کیلوواتساعت (kWh/year) محاسبه میشود و بر پایه مشخصات طراحی و تابش خورشیدی تخمین زده میشود.
✅ Performance Ratio (PR):
نسبتی است بین انرژی واقعی تولیدشده به انرژی تئوریک دریافتی بر اساس تابش. این شاخص نمایانگر کارایی کل سیستم در طول سال است و معمولاً بین ۷۵٪ تا ۸۵٪ است.
✅ Specific Yield:
میزان انرژی تولید شده به ازای هر کیلووات ظرفیت نصبشده، بر حسب kWh/kWp/year. این مقدار به منطقه جغرافیایی و کیفیت تجهیزات بستگی دارد.
✅ Loss Diagram:
نموداری از میزان تلفات سیستم در مراحل مختلف (تلفات نوری، سیمکشی، اینورتر، دما، سایهاندازی و...) که به مهندسان کمک میکند نقاط بهینهسازی را شناسایی کنند.
با مشخص شدن مقدار انرژی تولیدی سالانه نیروگاه، میتوان با ضرب این عدد در نرخ خرید تضمینی برق خورشیدی یا نرخ فروش در بازار برق سبز، به تخمینی از درآمد سالانه دست یافت. برای مثال:
اگر در یک نیروگاه ۱۰۰ کیلوواتی، شبیهسازی نشان دهد که سالانه ۱۶۰,۰۰۰ کیلوواتساعت تولید خواهد داشت و نرخ خرید برق تضمینی (طبق ماده ۶۱) برابر ۳۸۲۰ تومان بهازای هر کیلوواتساعت باشد، درآمد سالانه برابر خواهد بود با:
۱۶۰,۰۰۰ × ۳۸۲۰ = ۶۱۱,۲۰۰,۰۰۰ تومان
این محاسبه، پیشبینی اولیه بسیار دقیقتری نسبت به برآوردهای سنتی و تجربی ارائه میدهد و برای جذب سرمایهگذار یا تأمین مالی پروژه حیاتی است.
بررسی دوره بازگشت سرمایه با دقت بالا
شناسایی تلفات و بهینهسازی طراحی پیش از اجرا
تخمین اثر تغییر اقلیم یا گردوغبار در طول سال
مقایسه تجهیزات مختلف (پنل، اینورتر) بر عملکرد نهایی
استفاده از شبیهسازی نیروگاه خورشیدی، ابزار ضروری برای تحلیل فنی و اقتصادی پروژههای خورشیدی است. خروجیهای این شبیهسازی به سرمایهگذاران کمک میکند تا درآمد سالانه، ریسکهای بهرهبرداری، و نقاط بهبود عملکرد را پیش از اجرا بهدرستی شناسایی کرده و تصمیمگیری دقیقتری داشته باشند. استفاده از ابزارهای دقیق شبیهسازی، گامی مهم در حرکت بهسوی توسعه پایدار و اقتصادی نیروگاههای انرژی خورشیدی است.