چه ضمانت‌ها و گارانتی‌هایی شرکت‌های داخلی برای پنل‌ها و تجهیزات خورشیدی می‌دهند؟

گارانتی‌ها در صنعت انرژی خورشیدی به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: گارانتی مربوط به محصول (تجهیزات) و گارانتی مربوط به نصب و خدمات. شرکت‌های داخلی، چه در نقش تولیدکننده و چه به‌ عنوان تأمین‌کننده برند‌های وارداتی، موظف هستند بر اساس قوانین حمایت از مصرف‌کننده و الزامات فنی ساتبا، سطح مشخصی از تعهد را ارائه دهند. این ضمانت‌ها نه تنها نقص‌های احتمالی در تولید را پوشش می‌دهند، بلکه تضمین می‌کنند که پنل‌های خورشیدی در بلندمدت، میزان مشخصی از توان اسمی خود را حفظ کنند که این مورد برای پروژه‌های خرید تضمینی برق ضروری است.

۱- ضمانت‌های تجهیزات اصلی (تولیدکننده/تأمین‌کننده)

این ضمانت‌ها توسط سازنده اصلی یا واردکننده رسمی ارائه شده و شامل دو دسته اصلی می‌شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نمایندگی‌های معتبر و شرایط گارانتی برندهای بین‌المللی در کشور، مقاله «نمایندگی‌های رسمی پنل خورشیدی در کشور» در وب‌سایت دکتر سولار در دسترس است.

الف) گارانتی نقص فنی و مواد

این گارانتی در برابر هرگونه نقص در ساختار، مواد اولیه، و خرابی‌های زودرس پنل‌ها و تجهیزات الکترونیکی صادر می‌شود.

• مدت زمان: معمولاً ۱۰ تا ۱۵ سال برای پنل‌های خورشیدی و ۵ تا ۱۰ سال برای اینورتر‌ها و تجهیزات جانبی (مانند شارژ کنترلر‌ها و باتری‌ها).

• پوشش: شامل ترک خوردن شیشه، خرابی جعبه اتصال (Junction Box)، نفوذ رطوبت، یا نقص در لحیم‌کاری سلول‌ها که منجر به کاهش عملکرد شود.

• اهمیت نمایندگی رسمی: برای اینورتر‌های وارداتی، باید دقت کرد که آیا شرکت تأمین‌کننده، نماینده رسمی و دارای تعهد بلندمدت است یا صرفاً یک واردکننده مقطعی.

ب) گارانتی عملکرد خطی

این تعهد، مهم‌ترین ضمانت برای پنل‌های خورشیدی است و تضمین می‌کند که توان خروجی پنل‌ها در طول زمان، از یک خط افت مشخص (به صورت خطی) تجاوز نکند.

• مدت زمان استاندارد: تقریباً ۲۵ سال.

• تعهد عملکردی: شرکت تضمین می‌کند که:

• در سال اول: افت توان از ۲ تا ۳ درصد تجاوز نخواهد کرد.

• در سال‌های بعد: افت توان سالانه از ۰.۵ تا ۰.۷ درصد نخواهد بود.

• در پایان سال ۲۵اُم: پنل حداقل ۸۰ تا ۸۵ درصد از توان نامی اولیه خود را حفظ خواهد کرد.

• شرط ابطال: اگر پنل به دلیل فرسایش عادی دچار افت توان بیش از حد شود، سازنده موظف به جایگزینی یا پرداخت غرامت است.

۲- ضمانت‌های بومی و داخلی (اهمیت تأییدیه ساتبا)

در صنعت انرژی خورشیدی کشور، تأییدیه ساتبا به‌ عنوان یک عامل مهم، دو نقش کلیدی در تضمین کیفیت تجهیزات ایفا می‌کند:

الف) نقش گواهینامه نوعی (Type Test Report) در گارانتی

ساتبا برای تأیید یک برند تجهیزات، متکی به گزارش‌های آزمون نوعی (Type Test) از آزمایشگاه‌های معتبر بین‌المللی است.

• افزایش اعتبار گارانتی: پذیرش این گزارش‌ها توسط ساتبا، به نوعی تأیید غیرمستقیم بر تعهد تولیدکننده به استاندارد‌های بلندمدت (IEC 61215/61730) است.

• الزام مستندات: شرکت‌های تأمین‌کننده موظفند مدارک گارانتی و ضمانت‌نامه‌های فنی را به زبان فارسی ترجمه کرده و به مراجع مربوطه ارائه دهند.

ب) گارانتی نصب، اجرا و خدمات پس از فروش (EPC)

این گارانتی توسط شرکت پیمانکار مجری (EPC) و در خصوص کیفیت اجرای پروژه صادر می‌شود و ارتباط مستقیم با گارانتی تجهیزات ندارد.

• مدت زمان استاندارد: معمولاً ۲ تا ۵ سال پس از بهره‌برداری.

• مواردی که پوشش می‌دهد:

• کیفیت نصب سازه و مقاومت در برابر باد و برف.

• صحت کابل‌کشی DC و AC بر اساس نقشه‌های فنی و استاندارد‌های سیم‌کشی کشور.

• عملکرد صحیح سیستم ارتینگ (اتصال زمین) و حفاظت در برابر صاعقه و اضافه ولتاژ.

• تنظیمات صحیح اینورتر برای اتصال بدون مشکل به شبکه برق منطقه‌ای.

نکات کلیدی در بررسی ضمانت‌نامه‌های تجهیزات خورشیدی در کشور

برای اطمینان از اعتبار گارانتی‌های ارائه‌شده توسط شرکت‌های فعال انرژی خورشیدی در کشور، توجه به موارد زیر ضروری است:

• ماهیت شرکت: باید بررسی شود که شرکت تولیدکننده داخلی با سابقه پشتیبانی است یا واردکننده، به‌گونه‌ای که توانایی تأمین قطعات یدکی در شرایط تحریم و نوسانات ارزی را داشته باشد.

• آزمایشگاه‌های مرجع: لازم است اطمینان حاصل شود که گزارش آزمون‌ها و گارانتی‌ها توسط آزمایشگاه‌های مرجع مورد تأیید ساتبا صادر شده باشد.

• شرایط ابطال گارانتی: معمولاً گارانتی در صورت نصب غیراصولی، استفاده از تجهیزات نامنطبق، یا باز شدن و دست‌کاری تجهیزات توسط افراد غیرمجاز، باطل خواهد شد.

• سوابق شرکت: سابقه شرکت در عمل به تعهدات گارانتی و خدمات پس از فروش در پروژه‌های پیشین (که قابل استعلام است) مهم‌تر از صرفاً مدت زمان ذکر شده در برگه گارانتی است.

برای معرفی و بررسی مدل‌ها و برندهای برجسته پنل‌های خورشیدی موجود در بازار، مقاله «پرفروش‌ترین پنل‌های خورشیدی بازار ایران در سال ۱۴۰۴» در وب‌سایت دکتر سولار اطلاعات مفیدی ارائه می‌دهد.

شرکت‌ها و عرضه‌کنندگان رسمی فروش پنل‌های خورشیدی در کشور، در مقاله «فروشندگان معتبر پنل خورشیدی در کشور» در وب‌سایت دکتر سولار آماده است.

همچنین برندهای برجسته پنل خورشیدی تولید چین موجود در بازار داخل، در مقاله «بهترین پنل‌های خورشیدی چینی بازار» در وب‌سایت دکتر سولار بررسی شده‌اند.

جمع‌بندی

ضمانت‌نامه‌ها در صنعت انرژی خورشیدی، مکمّل و تضمین‌کننده‌ی الزامات استاندارد و مجوز‌های فنی هستند. سرمایه‌گذاری در پنل‌ها و اینورتر‌ها تنها زمانی امن و پربازده تلقی می‌شود که پشتوانه‌ی تعهدات محکم تولیدکننده و مجری را داشته باشد. شرکت‌های فعال در کشور، برای اطمینان از عملکرد بلندمدت سیستم‌ها، تعهدات چندگانه‌ای ارائه می‌دهند:

• گارانتی دوگانه پنل‌ها: این ضمانت‌ها شامل گارانتی نقص فنی (۱۰ تا ۱۵ ساله) برای پوشش عیوب ساختاری، و گارانتی عملکرد خطی (۲۵ ساله) برای تضمین حفظ حداقل ۸۰ تا ۸۵ درصد از توان خروجی در پایان دوره است.

• گارانتی اینورتر و تجهیزات جانبی: این تجهیزات معمولاً ۵ تا ۱۰ سال در برابر خرابی‌های الکترونیکی ضمانت می‌شوند، اما اعتبار آن به نمایندگی رسمی و تعهد بلندمدت تأمین‌کننده (به‌ویژه در مورد برند‌های وارداتی) گره خورده است.

• تعهدات بومی (EPC و ساتبا): علاوه بر گارانتی محصول، گارانتی نصب و اجرای پیمانکار (۲ تا ۵ ساله)، ایمنی اتصال به شبکه، کیفیت کابل‌کشی و مقاومت سازه را تضمین می‌کند. همچنین، تأییدیه ساتبا با اتکا به گزارش‌های آزمون نوعی (Type Test Report)، اعتبار فنی تجهیزات در داخل کشور را تأیید می‌کند.

در نهایت، برای اطمینان از یک سرمایه‌گذاری پایدار، فعالان این حوزه باید علاوه بر بررسی دقیق مدت زمان گارانتی، ماهیت شرکت، سوابق عملکردی آن و شرایط ابطال ضمانت‌نامه‌ها را مورد توجه قرار دهند تا ریسک‌های خاص بازار داخلی به حداقل برسد.