استانداردها در صنعت انرژی خورشیدی نقش حیاتی دارند. با رشد سریع این صنعت، اطمینان از کیفیت، ایمنی و عملکرد طولانیمدت تجهیزات بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. در مرکز هر سیستم خورشیدی، پنلها (ماژولهای فتوولتائیک) و اینورترها به عنوان اجزای اصلی سیستم عمل میکنند.
استفاده از تجهیزات استاندارد نه تنها کارایی و عمر مفید سیستم را بهبود میبخشد، بلکه ایمنی بهرهبرداران، پیشگیری از خطرات آتشسوزی و اتصال صحیح به شبکه برق را نیز تضمین میکند. در ادامه، استانداردها و مجوزهای فنی ضروری، شامل تستهای دوام IEC و تأییدیههای ساتبا و ISIRI، بررسی میشود.
عمدهترین استانداردهای جهانی در حوزه فتوولتائیک توسط کمیسیون بینالمللی الکتروتکنیک (IEC) تدوین میشوند و در آمریکای شمالی، آزمایشگاههای تحت نظارت UL این استانداردها را اجرا میکنند.
این استانداردها برای اطمینان از طراحی، عملکرد، ایمنی و مقاومت پنلهای خورشیدی تدوین شدهاند. در ادامه، برخی از مهمترین استانداردهای مرتبط با پنلها آمده است:
• IEC 61215: استاندارد برای پنلهای سیلیکون کریستالی، شامل تستهایی برای ارزیابی دوام در شرایط مختلف محیطی مانند دما، رطوبت و بار مکانیکی.
• IEC 61646: مشابه IEC 61215، اما برای پنلهای لایه نازک (Thin-Film).
• IEC 61730: استاندارد ایمنی الکتریکی که الزامات طراحی و تست برای ایمنی در برابر شوک الکتریکی، آتشسوزی و آسیبهای مکانیکی را تعیین میکند. این استاندارد برای پنلها باید هم IEC 61215 یا IEC 61646 و هم IEC 61730 را داشته باشند.
• IEC 61701: تست مقاومت در برابر خوردگی، مخصوصاً برای پنلهایی که در محیطهای ساحلی یا با میزان نمک زیاد نصب میشوند.
• UL 1703: استاندارد ایمنی برای پنلها که معادل IEC 61730 است، ولی مطابق با نیازهای بازار آمریکا است.
برای آشنایی با استانداردهای بینالمللی IEC 61215 و IEC 61730 و نحوه اعمال آنها در پنلهای خورشیدی، مقاله «IEC 61215 & 61730 Standards Explained» در وبسایت Couleenergy مرجع مناسبی است.
در این زمینه، پارامترهای فنی درج شده پشت پنلها که این استانداردها را منعکس میکنند در مقاله «پارامترهای نوشته شده پشت پنل خورشیدی چیه و چرا مهمه؟» در وبسایت دکتر سولار، بررسی شده است.
اینورترها بخش مهمی از سیستمهای خورشیدی هستند که باید استانداردهای ایمنی و کارایی خاصی را رعایت کنند. برخی از این استانداردها به شرح زیر است:
• IEC 62109-1 , 62109-2: استاندارد ایمنی برای اینورترها، بررسی خطرات الکتریکی، حرارتی، مکانیکی و آتشسوزی.
• IEC 662109: استاندارد ایمنی جامع برای حفاظت در برابر اضافه ولتاژ، دماهای زیاد و اتصال زمین.
• IEEE 1547: استاندارد اتصال اینورترها به شبکه، شامل الزامات برای قطع سریع هنگام بروز خطا و کیفیت توان خروجی.
• IEC 61727: استاندارد برای سیستمهای فتوولتائیک متصل به شبکه و الزامات کیفی توان خروجی اینورترها.
• IEC 62446: استاندارد بینالمللی برای سیستمهای فتوولتائیک متصل به شبکه که الزامات مستندسازی، آزمایش و تأسیس سیستمها را تعیین میکند. این استاندارد برای ارزیابی ایمنی، عملکرد و عملکرد طولانیمدت سیستمهای خورشیدی حیاتی است.
• CE Mark: نشاندهنده انطباق محصول با الزامات اتحادیه اروپا در زمینه ایمنی، بهداشت و محیطزیست.
برای آشنایی با استانداردهای ایمنی اینورترهای خورشیدی و اهمیت دریافت گواهی IEC، مقاله «Why IEC Certification Is Vital» در وبسایت Sottlot منتشر شده است.
در کشورمان، سازمان انرژیهای تجدیدپذیر و بهرهوری انرژی برق (ساتبا) و سازمان ملی استاندارد ایران (ISIRI) نهادهای اصلی مسئول تعیین و نظارت بر استانداردها و مجوزهای مربوط به تجهیزات خورشیدی هستند.
سازمان ملی استاندارد ایران (ISIRI) استانداردهای بینالمللی IEC را با توجه به شرایط اقلیمی و الکتریکی کشور بومیسازی کرده است. نمونههایی از این استانداردها عبارتند از:
• ISIRI 11881: معادل استانداردهای IEC 61215 و 61730 برای پنلها.
• ISIRI 30400: استاندارد ملی ایران برای اینورترهای خورشیدی.
• ISIRI 11859 / 16478: الزامات سامانههای فتوولتائیک متصل به شبکه، مشابه IEC 61727 و IEC 62446.
برای پذیرش و نصب تجهیزات در نیروگاههای خورشیدی تحت قرارداد خرید تضمینی برق، تجهیزات باید الزامات ساتبا را رعایت کرده و دارای گواهینامههای خاص باشند:
• گزارش آزمون نوعی (Type Test Report): تولیدکنندگان و تأمینکنندگان تجهیزات باید مدارک مبنی بر گذراندن تستهای استاندارد بینالمللی از آزمایشگاههای معتبر ISO/IEC 17025 ارائه دهند.
• تأییدیه فنی ساتبا: برای پروژههای حمایتی و خرید تضمینی، تجهیزات باید از نظر فنی توسط ساتبا تأیید شوند تا قابلیت اتصال به شبکه برق کشور را داشته باشند.
رعایت این استانداردها، بهویژه استانداردهای IEC، ایمنی در برابر آتشسوزی، برقگرفتگی و مشکلات دیگر را تضمین کرده و عمر مفید و عملکرد بهینه سیستمهای خورشیدی را در بلندمدت تأمین میکند.
برای بررسی مهمترین استانداردها و الزامات فنی که تجهیزات نیروگاه خورشیدی در کشور باید رعایت کنند، مقاله «استانداردهایی که تجهیزات نیروگاه خورشیدی حتماً باید داشته باشن!]» و برای آشنایی با الزامات فنی و اجرایی پیمانکاران، مقاله «الزامات پیمانکاری پروژههای نیروگاه خورشیدی طبق استانداردهای ساتبا» در وبسایت دکتر سولار در دسترس قرار دارند.
رعایت استانداردها و مجوزهای فنی برای پنلها و اینورترها در صنعت انرژی خورشیدی یک ضرورت است. این استانداردها، از جمله IEC برای دوام و ایمنی پنلها و اینورترها، و IEEE 1547 برای اتصال به شبکه، عملکرد و اعتبار تجهیزات را در سطح جهانی تضمین میکنند.
در کشورمان، سازمان ملی استاندارد (ISIRI) با بومیسازی این معیارها، انطباق تجهیزات با شرایط محیطی و شبکه برق را تضمین میکند. همچنین، تأییدیه فنی ساتبا و گزارش آزمون نوعی از آزمایشگاههای معتبر برای اتصال به شبکه ضروری است. در نهایت، رعایت این الزامات، سرمایهگذاری در سیستمهای خورشیدی را به گزینهای مطمئن و پربازده تبدیل میکند.
ارسال نظر
آموزش خورشیدی