در سالهای اخیر، توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در ایران با شتاب قابلتوجهی همراه بوده است. آذر ۱۴۰۴ را میتوان یکی از نقاط مهم در مسیر رشد این صنعت دانست؛ چرا که طبق گزارش رسمی ساتبا، ظرفیت نیروگاههای تجدیدپذیر و پاک کشور از مرز ۳ هزار مگاوات عبور کرده و پیشبینی میشود تا پایان سال، این عدد به ۵ هزار مگاوات برسد. در این میان، انرژی خورشیدی بهعنوان پیشران اصلی رشد، بیشترین سهم را از ظرفیتهای جدید به خود اختصاص داده است.
این گزارش، مروری جامع بر وضعیت ظرفیت نصبشده، سهم فناوریها، وضعیت استانها، عملکرد بازار برق سبز و طرحهای توسعهای در آذر ۱۴۰۴ ارائه میدهد؛ با تمرکز ویژه بر نقش انرژی خورشیدی در این جهش ملی.
تا پایان آبان ۱۴۰۴، مجموع ظرفیت نیروگاههای تجدیدپذیر و پاک کشور به ۳۱۶۵ مگاوات رسیده است. این ظرفیت شامل فناوریهای خورشیدی، بادی، برقآبی کوچک، زیستتوده و تولید پراکنده است.
در کنار این رشد، ظرفیت کل نیروگاهی کشور نیز از ۹۷ هزار مگاوات عبور کرده است که نشان میدهد سهم تجدیدپذیرها هنوز فاصله قابلتوجهی با اهداف توسعه دارد، اما روند افزایشی آن بسیار چشمگیر است.
طبق دادههای آذر ۱۴۰۴:
خورشیدی: بزرگترین سهم ظرفیت نصبشده
بادی: دومین فناوری دارای رشد
برقآبی کوچک، زیستتوده و توربین انبساطی: در مجموع سهم کمتری دارند اما پایدار و در حال توسعهاند
تولید پراکنده انشعابی: بخش قابلتوجهی از رشد را به خود اختصاص داده است
در مقایسه با سال ۱۴۰۳، ظرفیت خورشیدی و بادی سریعترین نرخ توسعه را تجربه کردهاند.
ایران با متوسط تابش بالای ۲۰۰۰ کیلوواتساعت بر مترمربع در سال و بیش از ۳۰۰ روز آفتابی، یکی از بهترین مناطق خاورمیانه برای توسعه خورشیدی است. ساختار مقرراتی جدید، قراردادهای بلندمدت خرید تضمینی، سرمایهگذاری صندوق توسعه ملی و افزایش نرخ فروش برق در تابلوی سبز (بورس انرژی)، موجب شده خورشیدیها سریعترین توسعه را تجربه کنند.
در آذرماه، چند طرح بزرگ خورشیدی اعلام یا وارد فاز اجرایی شدهاند:
۲۵۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی – سرمایهگذاری صندوق توسعه ملی
۱۲۰ مگاوات – نیروگاه خورشیدی شرکت متانول کاوه (استان مرکزی)
۴۰ مگاوات – شرکت باران نیرو بهسازان (سمنان)
۲۰ و ۱۲ مگاوات – شرکت تولید نیروی سبز تیسفون (تهران – شهرری و ورامین)
۶ مگاوات – شرکت سیمان زابل (سیستان و بلوچستان)
۵ مگاوات – چندین پروژه صنعتی و تجاری در استانهای مرکزی، خراسان رضوی، یزد و اصفهان
در کنار اینها، سامانههای خورشیدی مقیاس کوچک خانگی و نیروگاههای ۱ تا ۵ مگاواتی نیز در سراسر کشور در حال افزایش هستند و بیش از ۲۰ تا ۳۰ مگاوات ظرفیت آنها تنها در یک دوره گزارش شده است.
ظرفیت کل: بیش از ۴۵۰ مگاوات
بزرگترین سهم خورشیدی کشور
میزبان نیروگاههای صنعتی بزرگ و سرمایهگذاران خصوصی
ظرفیت: ۳۹۰ مگاوات
از قطبهای بزرگ خورشیدی و بادی
توسعه واحدهای صنعتی خورشیدی ۱ تا ۱۰ مگاوات
ظرفیت: ۳۲۵ مگاوات
برخوردار از بالاترین میزان تابش خورشیدی کشور
کرمان – ۲۷۰+ مگاوات
قزوین – ۲۰۹ مگاوات
خراسان رضوی – ۱۹۸ مگاوات
سمنان – ۱۸۳ مگاوات
فارس – ۱۲۶ مگاوات
آذربایجان شرقی – ۱۲۶ مگاوات
البرز – ۱۲۵ مگاوات
این استانها بهواسطه تابش مناسب، زمین مناسب و ورود بخش خصوصی، در حال تبدیل شدن به قطبهای خورشیدی هستند.
تولید کل انرژی تجدیدپذیر در سال ۱۴۰۳: ۲۶۲۱ میلیون کیلوواتساعت
تولید کل تا آبان ۱۴۰۴: ۲۷۱۶ میلیون کیلوواتساعت
این رشد نشان میدهد که نیروگاههای تازهوارد، تأثیر محسوس در تولید برق کشور داشتهاند.
مجموع تولید: ۳۰۳ میلیون کیلوواتساعت
خورشیدی: ۱۹۵ میلیون
بادی: ۳۵ میلیون
مقیاس کوچک: ۵۷ میلیون
خورشیدیها حدود ۶۵٪ تولید ماهانه را به خود اختصاص دادهاند.
تابلوی سبز یکی از ابزارهای کلیدی توسعه خورشیدی و بادی است. در آبان ماه ۱۴۰۴، این بازار عملکرد قابلتوجهی از خود نشان داده است:
حجم کل انرژی معاملهشده: ۱,۸۸۴ میلیون kWh
ارزش معاملات: ۸۹,۳۹۴ میلیارد ریال
تعداد نیروگاههای فعال: ۲۱۸ نیروگاه
میانگین قیمت فروش: ۵۱,۵۲۱ ریال
نرخ اعلامی ماده ۱۶: ۷۰,۰۴۰ ریال
افزایش پایدار قیمت برق تجدیدپذیر در بورس انرژی، جذابیت سرمایهگذاری در نیروگاههای خورشیدی را بهطور چشمگیری افزایش داده است.
بر اساس برنامهریزیهای وزارت نیرو و ساتبا:
مهمترین عوامل تقویت این روند:
افزایش نرخ خرید تضمینی برق
قراردادهای جدید PPA
سرمایهگذاریهای صندوق توسعه ملی
توسعه بازار سبز
تسهیل مجوزهای احداث نیروگاه
افزایش مشارکت صنایع در احداث نیروگاه اختصاصی
با توجه به سهم عمده خورشیدی، پیشبینی میشود تا پایان سال ۱۴۰۴:
بیش از ۶۰٪ ظرفیت جدید تجدیدپذیر کشور خورشیدی باشد
استانهای مرکزی، یزد، کرمان، اصفهان و سمنان بیشترین رشد جدید را تجربه کنند
سامانههای ۵ کیلوواتی خانگی و صنعتی کوچک سرعت بیشتری بگیرند
آذر ماه ۱۴۰۴ را باید نقطهای مهم در تاریخ توسعه نیروگاههای خورشیدی کشور دانست.
از عبور ظرفیت تجدیدپذیر از ۳ گیگاوات تا ورود گسترده سرمایهگذاران صنعتی و رشد بازار سبز برق، همه نشان از ورود ایران به فاز جدیدی از تحول انرژی دارد. اگر این روند ادامه یابد، ایران میتواند ظرف چند سال آینده، بخش قابلتوجهی از برق پایدار خود را از انرژی خورشیدی تأمین کند.
در این مسیر، شرکتها، صنایع، سرمایهگذاران و حتی مشترکان خانگی نقش اساسی دارند و سیاستهای جدید دولت نیز زمینه را برای مشارکت گسترده فراهم کرده است.
برای دریافت فایل پی دی اف آمار کلیک کنید
ارسال نظر
برق خورشیدی 
خبرهای مرتبط
