
با رشد سریع استفاده از انرژی خورشیدی در کشور، سرمایهگذاری در نیروگاههای خورشیدی به گزینهای جذاب تبدیل شده است. با این حال، هزینههای اولیه بالا، یکی از چالشهای اصلی پیش روی سرمایهگذاران است. وامهای دولتی با ارائه تسهیلات مالی ویژه، فرصتی مناسبی برای کاهش هزینههای اولیه و افزایش بازده سرمایهگذاری فراهم میکنند. این وامها میتوانند مسیر توسعه نیروگاههای خورشیدی را هموار کرده و انگیزه لازم برای ورود به بازار انرژیهای تجدیدپذیر را ایجاد کنند. در این مطلب، مزایای استفاده از وام دولتی، انواع و تاثیر آن بر بازده سرمایهگذاری و همچنین چندین نمونه تسهیلات دولتی برای احداث نیروگاه خورشیدی در کشور بررسی خواهند شد.
استفاده از وام دولتی به سرمایهگذاران اجازه میدهد تا بخش عمدهای از هزینههای اولیه خرید پنلها، اینورترها و سیستمهای ذخیرهسازی را از طریق تسهیلات مالی دولتی تأمین کنند. این مزیت، فشار نقدینگی را کاهش داده و امکان اجرای پروژه در مقیاس بزرگتر را فراهم میکند.
برای اطلاعات بیشتر، در ویدئوی توضیحی منتشر شده در دکتر سولار با عنوان «برای احداث نیروگاه خورشیدی وام میدن؟»، تسهیلات صندوق توسعه ملی برای نیروگاههای خورشیدی مگاواتی بررسی شده است. بانکهای عامل شامل ملی، ملت، صادرات و گردشگری هستند. هزینه احداث هر مگاوات حدود ۳۰ میلیارد تومان و مساحت زمین مورد نیاز حدود ۱.۵ هکتار است.
با استفاده از وام، سرمایهگذاران قادر خواهند بود تا به جای انتخاب تجهیزات ارزانقیمت، از پنلها و باتریهای با بازده بالا و عمر مفید طولانیتر استفاده کنند. این امر در بلندمدت منجر به افزایش تولید برق و پایداری عملکرد نیروگاه میشود. همچنین، منابع مالی آزاد شده از طریق وام میتوانند برای ارتقای زیرساختها، بهینهسازی سیستمها و یا حتی اجرای پروژههای مکمل مانند سیستمهای هوشمند مدیریت انرژی استفاده شوند.
همچنین در مقالهای در دکتر سولار با عنوان «ثبتنام وام نیروگاه خورشیدی صندوق توسعه ملی آغاز شد»، جزئیات تسهیلات صندوق توسعه ملی برای نیروگاههای خورشیدی با ظرفیت ۳ مگاوات و بیشتر ارائه شده است.
وام دولتی با کاهش هزینههای اولیه، دوره بازگشت سرمایه را کوتاهتر میکند و سرمایهگذاران را قادر میسازد تا سریعتر به سودآوری برسند. این عامل، یکی از مهمترین دلایل جذابیت پروژههای انرژی خورشیدی برای سرمایهگذاران خصوصی است.
با بازپرداخت وام به صورت اقساط بلندمدت و با نرخ بهره پایین، بار مالی اولیه کاهش مییابد و سرمایهگذار میتواند از محل درآمدهای حاصل از فروش برق، اقساط خود را به راحتی پرداخت کند. نرخ بازده داخلی سرمایهگذاری (IRR) به دلیل کاهش هزینه سرمایه اولیه بالاتر میرود. این شاخص، که معیار اصلی سودآوری پروژه است، به سرمایهگذاران نشان میدهد که پروژه از توجیه اقتصادی بالایی برخوردار است.
در سالهای اخیر، دولت و بانکها برای تشویق سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر، تسهیلات مختلفی ارائه کردهاند که میتواند به سرمایهگذاران کمک کند تا با آسودگی بیشتری به این حوزه وارد شوند.
• وام نیروگاه خورشیدی خانگی و صنعتی
این تسهیلات برای پروژههای خانگی و پروژههای خورشیدی صنعتی طراحی شده است. پس از اخذ مجوزهای لازم از سازمان ساتبا، متقاضیان میتوانند تا ۸۰٪ هزینه کل پروژه را به صورت وام دریافت کنند. نرخ کارمزد این وام بین ۸ تا ۱۴ درصد متغیر است و با یک سال دوره تنفس و پنج سال زمان بازپرداخت ارائه میشود.
در این زمینه، در مقالهای در دکتر سولار با عنوان «وام نیروگاههای خورشیدی بانک ملت»، جزئیات تسهیلات برای نیروگاههای خورشیدی خانگی و میانمقیاس ارائه شده است. وامهای خانگی تا سقف ۳۰۰ میلیون تومان و وام برای نیروگاههای تا ۱۰ مگاوات تا سقف ۲۰۰ میلیارد تومان است.
در مورد تسهیلات ارزی، در مقاله دیگری در دکتر سولار با عنوان «وام دلاری نیروگاه خورشیدی با سه شرط مهم»، شرایط دریافت تسهیلات ارزی برای نیروگاههای خورشیدی شامل داشتن مجوز رسمی ساتبا، تأمین ۳۰٪ آورده نقدی و ارائه وثایق بانکی بیان شده است.
• تسهیلات صندوق محیط زیست
این تسهیلات توسط صندوق محیط زیست برای حمایت از پروژههای سبز و دوستدار محیط زیست ارائه میشود. این صندوق تا ۷۰٪ هزینه احداث نیروگاه خورشیدی را تأمین میکند. برای دریافت این تسهیلات، ارائه یک طرح توجیهی اقتصادی جامع که با نرمافزار کامفار تهیه شده، الزامی است.
• وام بانک مسکن
این تسهیلات به صورت خاص برای نیروگاههای خورشیدی کوچک خانگی با ظرفیت حداکثر ۵ کیلووات طراحی شده است. بانک مسکن تا سقف ۲۰۰ میلیون تومان، معادل ۸۰٪ هزینه پروژه را فراهم میکند. دوره بازپرداخت این وام حداکثر ۴۸ ماه (۴ سال) است و شرایط وثیقه بر اساس رتبه اعتباری متقاضی تعیین میشود.
• طرح جهاد روشنایی
این طرح با همکاری بسیج سازندگی استان خراسان رضوی، با هدف توسعه نیروگاههای خورشیدی در مناطق روستایی و کمبرخوردار، تسهیلات ارزانقیمتی را ارائه میکند. مبلغ این تسهیلات ۵۰ میلیون تومان با نرخ سود تنها ۴٪ است. دوره بازپرداخت آن ۶۰ ماه (۵ سال) تعیین شده و از نیروگاههای خورشیدی با ظرفیت ۵ کیلووات پشتیبانی میکند.
وامهای دولتی نقش کلیدی در تسهیل توسعه نیروگاههای خورشیدی در ایران ایفا میکنند. این تسهیلات با کاهش هزینههای اولیه، کاهش ریسک مالی و افزایش دسترسی به تجهیزات پیشرفته، سرمایهگذاری در انرژی خورشیدی را برای طیف وسیعی از سرمایهگذاران جذاب میسازند. علاوه بر این، کوتاهتر شدن دوره بازگشت سرمایه و بهبود بازده اقتصادی پروژهها، انگیزه لازم برای ورود به این بازار رو به رشد را فراهم میکند و به توسعه پایدار، ایجاد اشتغال و کاهش آلودگی محیط زیست کمک مینماید.