با گسترش استفاده از انرژی خورشیدی در ایران، یکی از تصمیم‌های مهم در طراحی نیروگاه خورشیدی، انتخاب سازه مناسب برای نصب پنل‌هاست. هر نوع سازه بر اساس محل نصب، بودجه، اقلیم و هدف پروژه، عملکرد متفاوتی دارد و می‌تواند بازدهی سیستم را تا چندین برابر افزایش دهد.
برای انتخاب نوع سازه مناسب در نیروگاه‌های خورشیدی، عوامل متعددی مانند بودجه، نوع زمین، هدف بهره‌وری، شرایط نگهداری و اقلیم منطقه باید در نظر گرفته شود.
• هزینه و بودجه: اگر هزینه پروژه محدود است، سازه‌های ثابت گزینه‌ای اقتصادی‌تر به شمار می‌روند. در مقابل، سازه‌های ردیاب به ویژه نوع دو محوره، اگرچه عملکرد بهتری دارند، اما نیازمند سرمایه‌گذاری بیشتری هستند.
• وضعیت زمین: در زمین‌های مسطح و وسیع، استفاده از سازه‌های ردیاب توجیه‌پذیرتر است. اما در مناطق شهری یا فضا‌های محدود، سازه‌های سقفی یا پارکینگی انتخاب بهتری خواهند بود.
• بازدهی مدنظر: برای پروژه‌هایی که هدف آنها دستیابی به بیشترین تولید انرژی ممکن است، سازه‌های ردیاب دو محوره بیشترین بازده را فراهم می‌کنند.
• شرایط اقلیمی: در مناطق مرطوب یا مکان‌هایی با کمبود زمین، استفاده از سازه‌های خاص مانند سازه‌های شناور یا پارکینگی می‌تواند عملکرد بهتری داشته باشد.
| نوع سازه | توضیحات | کاربردها | مزایا | معایب |
| سازه ثابت | پنل‌ها روی سازه‌ای ثابت و بدون حرکت در زاویه مشخص نصب می‌شوند. | پروژه‌های کوچک تا بزرگ در زمین‌های مسطح و با بودجه محدود | کم‌هزینه، ساده، نیاز به نگهداری کم | عدم تطبیق با موقعیت خورشید در طول روز |
| سازه ردیاب تک محور | پنل‌ها به‌طور اتوماتیک حول یک محور (معمولاً شرق-غرب) حرکت می‌کنند. | نیروگاه‌های متوسط تا بزرگ با فضای کافی و بودجه مناسب | تولید بیشتر (%۲۰-۲۵)، بهره‌وری بهتر زمین | هزینه و نگهداری بالاتر |
| سازه ردیاب دومحور | پنل‌ها حول دو محور عمودی و افقی حرکت کرده و دقیقاً زاویه خورشید را دنبال می‌کنند. | پروژه‌های بزرگ و پیشرفته با هدف بهره‌وری حداکثری | بیشترین بازده، جذب حداکثری تابش | گران و پیچیده در اجرا و نگهداری |
| سازه سقفی | پنل‌ها بر روی سقف ساختمان‌ها نصب می‌شوند، ثابت و با زاویه محدود است. | ساختمان‌های مسکونی، تجاری و اداری | صرفه‌جویی در فضا، مناسب محیط شهری | محدودیت وزن و زاویه نصب |
| سازه پارکینگی | پنل‌ها روی سازه‌های پارکینگ خودرو با قابلیت استفاده دوگانه نصب می‌شوند. | پارکینگ‌های عمومی، تجاری، اداری | استفاده دوگانه از فضا، کاربرد شهری | هزینه ساخت بالا، زاویه محدود |
| سازه شناور | پنل‌ها روی آب‌های آرام مانند سد‌ها یا دریاچه‌ها نصب می‌شوند. | مناطقی با محدودیت زمین، مخازن آبی و پروژه‌های تخصصی | خنک‌سازی طبیعی پنل‌ها، بازده بالاتر | هزینه و نگهداری بالا، نیاز به فناوری خاص |
ظرفیت تولید داخلی سازه‌های نیروگاه خورشیدی در کشور طی سال‌های اخیر به صورت قابل توجهی افزایش یافته است. تولیدکنندگان داخلی با بهره‌گیری از دانش مهندسی بومی و فناوری‌های نوین توانسته‌اند انواع سازه‌های ثابت، ردیاب تک‌محوره و حتی سازه‌های پیچیده‌تر مانند ردیاب دو‌محوره و سازه‌های پارکینگی را با کیفیت مناسب و استاندارد‌های لازم طراحی و تولید کنند. این سازه‌ها علاوه بر تطابق با شرایط اقلیمی و محیطی کشور، هزینه‌های نصب و نگهداری را بهینه کرده و امکان بهره‌برداری بهینه از نیروگاه‌های خورشیدی را فراهم می‌آورند.
در حوزه سازه‌های تخصصی‌تر مانند سازه‌های سقفی و شناور نیز شرکت‌های داخلی در حال توسعه فناوری و بهبود فرآیند‌های تولید هستند تا بتوانند نیاز‌های متنوع بازار داخلی را پوشش دهند. هرچند تولید این نوع سازه‌ها به دلیل پیچیدگی‌های فنی و الزامات ساختاری، چالش‌هایی دارد، اما روند رو به رشد ظرفیت تولید داخلی نویدبخش پیشرفت و خودکفایی در این بخش کلیدی صنعت انرژی خورشیدی کشور است. ادامه توسعه فناوری و سرمایه‌گذاری در این حوزه، زمینه افزایش کیفیت و کاهش هزینه‌ها را بیش از پیش فراهم خواهد کرد.
انتخاب سازه مناسب وابسته به شرایط پروژه است. اگر فضای محدود و بودجه کم دارید، سازه‌های ثابت یا سقفی مناسب‌اند. در مقابل، اگر هدف شما تولید حداکثری انرژی است و زمین کافی دارید، سازه‌های ردیاب بهترین انتخاب‌اند. سازه‌های شناور نیز در پروژه‌های خاص و مناطقی با کمبود زمین بسیار کارآمدند. در نهایت، انتخاب سازه باید متناسب با اهداف انرژی، محدودیت‌های زمین و بودجه پروژه باشد.
ارسال نظر
آموزش خورشیدی 
خبرهای مرتبط